Күдікті затты табу

Күдікті зат деп күдікті дыбыстар (шертулер, сағаттың тықылы.) және ерекше иістер (бадам, хлор, аммиак) шығаратын иесіз сөмкелер, пакет, жәшік, қорап, шығыңқы сымдары, жіптері, электр таспасы бар ойыншықтар.

Мұндай зат жарылғыш немесе улы химикатты заттармен (УХЗ) немесе биологиялық агенттермен (қауіпті инфекциялардың қоздырғыштары, мысалы, күйдіргі, шешек, туляремия) толтырылуы мүмкін.

Қауіпті немесе күдікті затты тапқан адамдар дереу ішкі істер органдарының "102" арнасына немесе "112" (егер ол тәрбиеленуші немесе білім алушы болса, онда тәрбиешіге немесе сынып жетекшісіне) бірыңғай кезекші-диспетчерлік қызметіне хабарлайды және шұғыл ден қою күштері келгенге дейін заттан қауіпсіз қашықтықта болады және болған жағдайға қатысты айғақтар беруге дайын болуға тиіс.

Басшының іс-әрекеті:

• қоғамдық тәртіпті қамтамасыз ету үшін білім беру ұйымының тұрақты қызметкерлері қатарынан қоршауды шығару;
• шұғыл ден қою қызметтерінің (ішкі істер органдарының бөлімшелері, жедел медициналық көмек қызметтері, өрт сөндіру есептоптары, жедел-құтқару қызметтері) қауіпті немесе күдікті зат табылған жерге кедергісіз кіру мүмкіндігін қамтамасыз етуге міндетті;
• эвакуациялау жоспарына сәйкес білім алушылар мен білім беру ұйымының қызметкерлерді эвакуациялау үшін шаралар қабылдасын.

Персоналдың іс-қимылы (қызметкерлер, педагогтер):

• білім беру ұйымының әкімшілігіне (телефон арқылы) және ғимаратқа ешкімді жібермеуге (олар келгенге дейін) хабарлау;
• білім алушыларды және тәрбиеленушілерді осы пәннен қауіпсіз қашықтыққа ауыстыру (100 метрден жақын емес), жақындамау, ұстамау, ашу және олжаны ауыстырмау;
• күдікті затты тапқан адамдарға шұғыл ден қою күштері келгенге дейін қауіпсіз қашықтықта болуға және болған жағдайға қатысты айғақтар беруге дайын болуға тиіс;
• иесіз қалған заттың ықтимал иесін анықтау үшін айналадағылардан сұрау;
• радиобайланыс құралдарын, оның ішінде ұялы байланыс құралдарын осы заттың жанында пайдаланудан бас тарту;
• мүмкіндігінше анықтау уақыты мен орнын белгілеу;
• қауіпті аймаққа іргелес аумақтан білім алушыларды және тәрбиеленушілерді ұйымдасқан түрде эвакуациялауды қамтамасыз етуге көмектесу;
• қажет болса, қорғауды қамтамасыз ететін заттарға (ғимараттың бұрышына, бағанға, қалың ағашқа, автокөлікке) жасырынып, бақылау жасаңыз;
• объектіден шығу, мүмкін болмаған жағдайда-күрделі құрылыстың артына және қажетті қашықтықта жасырыну.

Білім алушылардың іс-әрекеттері:

• үрейленбеңіз, қандай жағдайда да білім беру ұйымының педагогтері мен қызметкерлерін тыңдаңыз;
• табылған затты ұстамаңыз, ашпаңыз және орнынан жылжытпаңыз;
• қажет болған жағдайда қорғауды қамтамасыз ететін заттардың артына тығылыңыз (ғимараттың бұрышы, баған, қалың ағаш, автокөлік);
• объектіден шығу, мүмкін болмаған жағдайда-күрделі құрылыстың артына және қажетті қашықтықта жасырыну.

Білім беру ұйымының қауіпсіздігін қамтамасыз ететін тұлғалардың іс-әрекеттері:

• күдікті затты ұстауға, жақындауға, жылжытуға болмайды;
• иесіз қалған заттың ықтимал иесін анықтау үшін айналадағылардан сұрау;
• радиобайланыс құралдарын, оның ішінде ұялы байланыс құралдарын осы заттың жанында пайдаланудан бас тартуға;
• мүмкіндігінше анықтау уақыты мен орнын белгілеу;
• ішкі істер органдарының "102" арнасына немесе "112" бірыңғай кезекші-диспетчерлік қызметіне және білім беру ұйымдарына күдікті заттың табылғаны туралы дереу хабарлау;
• күдікті заттың сыртқы түрін және оның анықталу мән-жайын сипаттауға дайын болу;
• дүрбелең туғызбау үшін не болғанын білу керек адамдардан басқа ешкімге жарылыс қаупі туралы хабарламаңыз;
• күдікті зат пен қауіпті аймаққа бөгде адамдардың кіруін шектеуді қамтамасыз ету;
• қауіпті аймаққа іргелес аумақтан адамдарды ұйымдасқан түрде эвакуациялауды қамтамасыз ету;
• қажет болса, қорғауды қамтамасыз ететін заттарға (ғимараттың бұрышы, баған, қалың ағаш, автомобиль және т.б.) жасырынып, бақылау жасаңыз.

Жарылғыш құрылғы немесе жарылғыш құрылғыға ұқсас зат табылған кезде эвакуация мен қоршаудың ұсынылатын аймақтары:

• гранатасы – 50 метр;
• салмағы 200 г тротил шашкасы - 45 метр;
• жару құрылғысы – кемінде 200 метр;
• сыра банкі 0,33 л - 60 метр;
• дипломат (кейс) – 230 метр;
• жол чемоданы - 350 метр;
• жеңіл автомашина - кемінде 600 метр;
• шағын автобус - 920 метр;
• жүк машинасы (фургон) – 1240 метр.